روتر یا مسیریاب : مغز نامرئی شبکه شما |  چگونه این جعبه کوچک دنیای دیجیتالتان را مدیریت می‌کند؟

هر بار که اینترنت دستگاه خود را روشن می کند، هزاران هزار داده می خواهند به طور همزمان به گوشی یا لپ‌تاپ شما ارسال شوند. چه چیزی مانع از این آشفتگی می شود؟ همانطور که حدس زدید روتر یا مسیریاب مسئول این کار است. در بین همه تجهیزات مربوط به دنیای شبکه، روترها نقش بسیار مهمی در انتقال اطلاعات دارند. در واقع بدون استفاده از Router در یک شبکه، ممکن است دیتا به‌درستی به کامپیوتر یا دستگاه مقصد نرسند و در اصطلاح، اطلاعات گم شوند. از این رو مهندسین شبکه از روترها استفاده می‌کنند. در این مقاله به بررسی مفهوم روتر می‌پردازیم و در مورد کاربرد و مزیت‌های آن بیشتر توضیح می‌دهیم. در انتها نیز به روتر میکروتیک می‌پردازیم. هدف این است که با خواندن مقاله پیش رو به درک درستی از مفهوم مسیریاب در شبکه برسیم و تفاوت آن با سایر تجهیزات شبکه را درک کنیم.

روتر چیست؟

 

روتر دستگاهی است که داده‌ها و اطلاعات در شبکه را به مقصد خود هدایت و از این طریق، دستگاه‌های موجود در شبکه را به اینترنت متصل می‌کند. در واقع Router به هر دستگاه یک آدرس IP منحصر به فرد تخصیص می‌دهد. از این رو اطلاعات به درستی به مقصد خود می‌رسند و در شبکه گم نمی‌شوند. به عبارت دیگر Router همانند یک پستچی عمل می‌کند و بسته را دقیقا به مقصد خودش می‌رساند! در همین ابتدا اجازه دهید فرق روتر با مفاهیمی مثل مودم، اکسس پوینت و سوئیچ را شرح دهیم.

تفاوت روتر با مودم در چیست؟

شاید تصور کنید که در واقع کار روتر و مودم یکی است یا با هم تفاوتی ندارند! در حالی که این‌گونه نیست. کار مودم تبدیل کردن سیگنال های آنالوگ از ارائه‌دهنده اینترنتی   یا ISP (که از خطوط تلفن استفاده می‌کنند) به سیگنال دیجیتال است تا کامپیوترها بتوانند آن را درک کنند. برعکس این فرآیند نیز، وظیفه مودم است. یعنی مودم ، خروجی از یک کامپیوتر ( که به صورت دیجیتال است) را به آنالوگ تبدیل می‌کند تا بتواند انتقال این اطلاعات را از طریق خطوط تلفن یا کابل میسر کند. همین ویژگی سبب می‌شود تا Router و کامپیوتر بتوانند اطلاعات را دریافت یا ارسال کنند.

پس مودم نقش یک واسط را دارد که اطلاعات شما را  ارسال یا دریافت می‌کند.

همان‌طور که پیش‌تر توضیح دادیم روتر شبکه ها را به هم متصل می‌کند. اما مودم صرفا کامپیوتر، موبایل یا  خودِ روتر را به اینترنت وصل می‌کند. همچنین Router برای اینکه به اینترنت متصل شود باید به یک مودم متصل گردد. البته در حال حاضر هر مودم درون خودش دارای یک روتر مجزا است. از این رو مودم ها را می‌توان روتر خانگی هم در نظر گرفت. پس ماهیتا این دو با هم تفاوت دارند.

 تفاوت روتر با اکسس پوینت و سوئیچ

حالا که به تفاوت روتر با مودم پرداختیم بد نیست فرق Router با اکسس پوینت و سوئیچ را هم بدانیم. اکسس پوینت دستگاهی است که یک نقطه دسترسی برای اتصال سایر دستگاه‌ها به شبکه بی سیم را مهیا می‌کند. یعنی به دستگاه‌های بی‌ سیم اجازه می‌دهد به یک شبکه سیمی مستقل متصل شوند. به عبارت دیگر اکسس پوینت باعث گسترش دسترسی‌ها می‌شود و اتصال بی سیم را امکان‌پذیر می‌سازد.

در نظر داشته باشید اکسس پوینت سیگنال را در محیط منتشر می‌کند. این دستگاه به Router وصل می‌شود. در خیلی از مواقع مخصوصا در مودم های فعلی، اکسس پوینت درون دستگاه مودم وجود دارد. پس یک دستگاه جداگانه نیست. با این توضیحات متوجه شدیم اکسس پوینت با مودم هم فرق زیادی دارد.

اما روتر چه فرقی با سوئیچ دارد؟ کار سوئیچ اتصال کامپیوترها و دستگاه های بیشتر به روتر است. فرض کنید یک Router خریداری کرده‌اید. هر روتری دارای چندین درگاه یا پورت است. مثلا تعداد درگاه‌های اغلب روترها 4 عدد است. حال فرض کنید تعداد گره‌ها در شبکه مدنظر شما بیشتر باشد. بهترین راهکار، استفاده از سوئیچ است که درگاه‌های بیشتری برای اتصال در اختیار شما قرار می‌دهد.

در واقع شما دستگاه‌های دیگر را به سوئیچ متصل و سپس سوئیچ را به روتر وصل می‌کنید. همان‌طور که توضیح دادیم در حال حاضر همه این‌ها در یک دستگاه که مودم-روتر نام دارد تجمیع شده‌اند و مانند گذشته نیاز به داشتن هر کدام به صورت جداگانه نیست.

کاربرد روتر

اولین و مهم‌ترین کار روتر انتقال داده‌های مختلف در قالب‌های گوناگون است. تجهیزات شبکه به وسیله Router حتی از راه دور نیز می‌توانند به یکدیگر متصل شوند. پس هر جایی که نیاز به ارسال صحیح بسته‌های اطلاعاتی بین دستگاه‌های مختلف باشد، نیاز به روتر یا مسیریاب داریم. شما حتی اگر نیاز به اینترنت هم نداشته باشید و فقط قصدتان این باشد که چند دستگاه را به هم مرتبط سازید باز هم می‌توانید از روتر استفاده کنید.

در واقع روتر ، شبکه ها را به هم متصل می‌کند. روتر می‌تواند تا حد امکان تداخل‌ها را کاهش دهد و به افزایش سرعت کمک کند.  این دستگاه امکان مسیریابی اینترنت از مودم به سایر دستگاه‌های شبکه را ممکن می‌سازد. در واقع اینترنت را بین آن‌ها پخش (broadcast) کند. از این رو روتر برای ویپ VoIP ، روتر برای دوربین مداربسته ، روتر برای ماینر و VPN هم کاربرد دارد.

مزایای روتر

استفاده از روتر باعث می‌شود تا اطلاعات به صورت دقیق و بدون مشکل به دستگاه‌های مختلف برسند. پس به طور کلی باعث کاهش ترافیک شبکه می‌شود. مزیت دیگر آن‌ها این است که هم به صورت سیمی و هم به صورت بی سیم به شبکه متصل می‌شوند. به عبارت دیگر انعطاف‌پذیر هستند و با هر شبکه‌ای قابلیت سازگاری دارند. یعنی هم قابلیت اتصال به شبکه های WLAN و هم Wi-Fi دارند. از لحاظ امنیتی هم قابل قبول هستند. (در مورد امنیت روتر در ادامه بیشتر توضیح می‌دهیم).

دیگر مزیت استفاده از Router قابلیت اطمینان است. اگر به هر دلیلی سرور شبکه دچار مشکل شود، هیچ اختلالی در کار Router ایجاد نخواهد شد و تأثیر منفی روی کار شبکه نخواهد داشت. یعنی باز هم می‌توان اطلاعات مختلف را در شبکه انتقال داد.

پس به طور خلاصه مزیت‌های مهم استفاده از روتر عبارت‌اند از:

• به انواع شبکه ها وای فای و WLAN قابلیت اتصال دارد.
• امن و سریع است.
• قابلیت اطمینان بالایی دارد.
• به اندازه قابل توجهی باعث کاهش ترافیک در شبکه می‌شود.

 

انواع روتر و کاربرد آن

 

برخی از انواع روتر عبارت‌اند از:

روترهای سیمی

روتر سیمی (همان‌طور که از نام آن پیداست) با استفاده از سیم به دستگاه متصل می‌شود. یک پورت برای اتصال به اینترنت و چند پورت برای اتصال به دستگاه‌ها و کامپیوترهای مختلف دارند. تمام اتصالات این روترها سیمی هستند و باید کابل های مورد نیاز را برای آن تهیه کنید.

روتر مسیریاب اصلی

روتر مسیریاب اصلی معمولا در شبکه های بسیار بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد. شبکه هایی که تعداد گره زیادی دارند و نیاز است تا یک Router به صورت تخصصی کار مسیریابی را انجام دهد، باید از این نوع از روترها استفاده کنند.

روتر دسترسی یا روتر غیرمتمرکز یا روتر مرزی!

روتر غیرمتمرکز جزو روترهایی است که عمدتا برای شبکه های کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع ظرفیت کم این Router باعث شده تا فقط برای شبکه های کوچک مناسب باشد. البته امکان ارتقا برای آن نیز وجود دارد، اما عمدتا برای شبکه های کوچک استفاده می شوند.

البته می‌توان با توجه به پارامترهای دیگر هم روترها را تقسیم‌بندی کرد که در این مقاله به همین توضیحات بسنده می کنیم.

امنیت روتر

روتر نیز مانند هر کدام از بخش‌های شبکه ممکن است مورد حمله قرار بگیرند. حملات موسوم به مسیریابی ( rerouting attacks ) ، شنود شبکه یا دسترسی‌های غیرمجاز از جمله مهم‌ترین تهدیداتی هستند که برای روترهای ممکن است اتفاق بیفتد. از این رو مهم‌ترین کار در هنگام نصب و راه‌اندازی یک Router این است که تمام تمهیدات امنیتی را در بالاترین سطح ممکن بیندیشید.

البته در حالت عادی روترها دارای سطح امنیتی قابل قبولی هستند. چرا که یک بسته اطلاعاتی در بستر شبکه در اختیار همه گره‌ها قرار می‌گیرد، اما فقط گره‌ای می‌تواند به اطلاعات دسترسی داشته باشد که آدرس مقصد نهایی را داشته باشد. پس امنیت آن برخلاف سیستم LAN به صورتی نیست که همه کاربران قادر باشند اطلاعات را ببینند. اما باز هم توصیه می‌کنیم به ارتقای امنیتی آن در هنگام کانفیگ اولیه توجه داشته باشید.

روترهای نرم‌افزاری

تا ایجا هر مثالی از روترها زدیم مربوط به روترهای سخت‌افزاری بود. یعنی دستگاهی فیزیکی که کار    مسیریابی اطلاعات در شبکه را انجام می‌دهد. اما در دنیای فناوری‌های شبکه روترهای نرم‌افزاری هم وجود دارند. روترهای نرم‌افزاری اپلیکیشن‌های هستند که رفتار Router را درون شبکه شبیه‌سازی می‌کنند. دستگاهی که این اپلیکیشن روی آن نصب و راه‌اندازی می‌شود در واقع تبدیل به یک روتر می‌شود.

روتر برای ماینر

برخی از فعالین بازار ارزهای دیجیتال برای استخراج یا ماینینگ رمزارزها از مودم ماینر یا روتر ماینر استفاده می‌کنند. البته به طور کلی این کار نیاز به مصرف انرژی و برق بسیار زیادی دارد، اما اگر به دنبال استخراج ارزهای دیجیتال هستید و روتر برای ماینر خود می‌خواهید باید به مشخصاتی مانند میزان پهنای باند و سرعت توجه ویژه داشته باشید. چون خیلی از روترهای موجود در بازار برای استخراج ارزهای دیجیتال مناسب نیستند.

روتر وایرلس

روتر وایرلس دستگاهی است که به کمک آن دستگاه‌های مختلف دیگر (مثل کامپیوترها ) می‌توانند به شبکه وایرلس متصل شوند. البته لازم به ذکر است که اگر چه این روتر ، وایرلس نامیده می‌شود، اما برای متصل کردن سایر دستگاه‌ها به اینترنت توسط آن، باید یک کابل شبکه به آن وصل کنید! معمولا امواج رادیویی ساطع‌شده توسط روتر وایرلس فرکانس‌هایی حدود 2 تا 5 گیگاهرتز دارند.

تبدیل گوشی به روتر

شما می‌توانید گوشی تلفن همراه خودتان را به یک روتر تبدیل کنید. احتمالا این کار را بارها انجام داده‌اید، اما شاید نمی‌دانستید که گوشی شما تبدیل به یک روتر شده است! وقتی شما از Wi-Fi Hotspot استفاده می‌کنید در واقع گوشی شما یک Router است که اینترنت را به اشتراک می‌گذارد. فقط در نظر داشته باشید که باید حتما مسائل امنیتی را رعایت کنید.

همچنین می‌توانید باند مدنظر خود را انتخاب کنید. در اغلب گوشی‌های تلفن همراه، دو باند 2.4 گیگاهرتز و 5 گیگاهرتز در دسترس هستند. مسلما باند 5 گیگاهرتزی برای شبکه های بزرگ‌تر و مکان‌های شلوغ‌تر مناسب‌تر است. چرا که ممکن است هر فردی به گوشی شما متصل شود. این کار برای اتصال اینترنت به روتر میکروتیک هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. در هنگام استفاده از USB Tethering نیز همین اتفاق می‌افتد و گوشی شما به یک Router تبدیل می‌شود.

روتر گیمینگ

شاید عبارت روتر گیمینگ را شنیده باشید. در واقع روتر گیمینگ همان مودم گیمینگ است که برای استفاده بهتر و اجرای بدون مشکل بازی‌های کامپیوتری مورد استفاده قرار می‌گیرد. از آنجایی که بازی‌های آنلاین به اینترنت با سرعت بالایی نیاز دارند انتخاب یک مودم ( روتر گیمینگ ) اهمیت زیادی برای گیمرها دارد. از این رو برای انتخاب یک روتر گیمینگ باید به مشخصات فنی و سخت‌افزاری آن توجه ویژه داشته باشید.

روتر وی پی ان VPN

می‌توانید روی روتر ، VPN وصل کنید تا دیگر نیازی به نرم‌افزارهای تغییر آی‌پی IP برای داشتن یک اتصال امن نداشته باشید. با این کار همه دستگاه‌هایی که به Router متصل می‌شوند از همان VPN ای که روی روتر است استفاده می‌کنند. روترهای میکروتیک این قابلیت را به خوبی در اختیار کاربر قرار می‌دهند.

روتر میکروتیک

 

روتر میکروتیک جزو معروف‌ترین و پرکاربردترین روترها است. قبل از اینکه به مفهوم روتر میکروتیک بپردازیم باید در ابتدا کمی در مورد میکروتیک توضیح دهیم. میکروتیک یک شرکت معروف در کشور لتونی در شرق اروپا است که محصول آن سیستم‌عامل میکروتیک است. این سیستم‌عامل وقتی که روی یک دستگاه نصب می‌شود، آن دستگاه تبدیل به یک Router شده و قابلیت‌های مختلفی را به مهندسین شبکه می‌دهد. مهندسین شبکه با استفاده از برنامه کاربردی به نام winbox به روتر میکروتیک متصل می‌شوند. البته این شرکت روترهای سخت‌افزاری و فیزیکی نیز تولید و عرضه می‌کند.

روتر سیسکو

در بین شرکت‌های ارائه‌دهنده تجهیزات شبکه و مخابرات، سیسکو یکی از بهترین و پرآوازه‌ترین شرکت‌ها به شمار می‌آید. این کمپانی باکیفیت‌ترین روترها و سوئیچ ها را در سطح جهان تولید می‌کند و در اغلب شرکت‌های بزرگ از تولیدات سیسکو برای ارتباط درون شبکه و شعبه‌های مختلف ادارات و دفاتر استفاده می‌شود. این شرکت روترهای خود را در انواع و اقسام مختلف و سری‌های گوناگون عرضه می‌کند.

سخن پایانی

آشنایی با مفاهیم اصلی شبکه کمک بزرگی به درک بهتر ماهیت و ساختار شبکه می‌کند. از آنجایی که بین تعریف این مفاهیم، همپوشانی وجود دارد احتمال درک اشتباه بین آن‌ها بسیار بالاست. مخصوصا افرادی که به‌تازگی وارد حوزه کار در شبکه های کامپیوتری شده‌اند، نیاز به تعریف دقیق و البته ساده آن‌ها دارند. در این مقاله از  فراموج سازان به بررسی روتر پرداختیم. Router دستگاهی است که اطلاعات در شبکه را به مقصد خود که بر اساس IP مشخص می‌شود را هدایت و از این طریق دستگاه‌های موجود در شبکه را به اینترنت متصل می‌کند. همچنین به تفاوت آن با دیگر تجهیزات شبکه، کاربرد، مزایا، انواع و امنیت آن پرداختیم و نمونه‌های مختلفی از آن را برشمردیم. توصیه می کنیم حتما مقاله اکسس پوینت را هم مطالعه کنید.

 سؤالات متداول

• روتر چیست؟ روتر دستگاهی است که داده‌ها و اطلاعات در شبکه را به مقصد خود هدایت می‌کند و از این طریق دستگاه‌های موجود در شبکه را به اینترنت متصل می‌کند. در واقع روتر به هر دستگاه یک آدرس IP منحصر به فرد تخصیص می‌دهد.
• روتر چه فرقی با مودم دارد؟ کار Router آدرس‌دهی به بسته‌های اطلاعاتی است. در حالی که مودم ، کار تبدیل سیگنال‌های آنالوگ به دیجیتال را انجام می‌دهد.
• روتر برای ماینر و استخراج ارز دیجیتال چه کاربردی دارد؟ برخی از فعالین بازار ارزهای دیجیتال برای استخراج یا ماینینگ رمزارزها از مودم ماینر یا روتر برای ماینر استفاده می‌کنند. در واقع هدف آن‌ها دریافت پهنای باند و سرعت بیشتر برای استخراج ارزهای دیجیتال است.