فرض کنید در خانه خود هستید و هر بار که به اتاق خواب میروید، اینترنت قطع میشود (که معمولا میشود!!!) مشکل از کجاست؟ پاسخ در یک دستگاه کوچک به نام اکسس پوینت نهفته است. همان قهرمان ناشناخته شبکه شما که میتواند سیگنال وایفای را در هر گوشه خانه و یا سازمان شما منتقل کند، از اتصال همزمان دهها دستگاه پشتیبانی نماید و مناطق مرده اینترنت را به مناطق پرسرعت تبدیل کند. اتصال پایدار به اینترنت یکی از ضروریترین نیازهای امروز در دنیای تجارت و کسبوکارهای مختلف است. برای برقراری اتصال پایدار اینترنت نیاز به تجهیزاتی مانند مودم، روتر و اکسس پوینت دارید. اطلاع از ماهیت این دستگاهها به درک درست کاربرد و عملکرد آنها منجر میشود. از این رو در این مقاله به بررسی Access Point میپردازیم و هر آنچه در مورد این دستگاه لازم است را توضیح میدهیم.
اکسس پوینت چیست؟
اکسس پوینت و مودم دو مورد از رایجترین تجهیزاتی هستند که برای اتصال دستگاهها و گرههای شبکه مورد استفاده قرار میگیرند. نقطه دسترسی یا اکسس پوینت (Access Point) یک دستگاه است که کار آن اتصال دستگاههای بی سیم در شبکه به یک شبکه سیمی است. در واقع این دستگاه در شبکه، اتصالدهنده شبکه های بی سیم و سیمی است. ( چیزی مشابه سوییچ در شبکه های کابلی). شکل زیر بهخوبی کار AP را نمایش میدهد:
AP به روتر و مودم با استفاده از کابل و سیم متصل میشود، اما ارتباط آن با دستگاههای موجود در شبکه (مثل لپ تاب، گوشی و …) به صورت بی سیم است. با این کار، برد شبکه های سیمی به طرز قابلتوجهی افزایش پیدا میکند و دستگاههای بیشتری میتوانند به شبکه اصلی متصل شوند. روش کار AP بر پایه ارتباط امواج رادیویی استوار است. AP ها امواج رادیویی را از طریق فرستنده یا گیرندهای که در آنها است، ارسال و دریافت میکنند و از این طریق به دیگر دستگاهها متصل میشوند.
فرق اکسس پوینت با مودم
یکی از سؤالات متداول در زمینه این دستگاه این است که چه تفاوتی با مودم دارند؟ فرق اکسس پوینت با مودم در چیست؟ شاید ظاهر آنها به هم شبیه باشد، اما از لحاظ ماهیت کاملا با هم متفاوتاند. کار مودم در شبکه این است که سیگنال آنالوگ ورودی از خطوط تلفن را به سیگنال دیجیتال تبدیل کند تا کامپیوتر یا روتر به اینترنت متصل شود. مودم ها عکس این عمل را هم انجام میدهند. به این طریق که سیگنالهای دیجیتال را از کامپیوتر دریافت و آنها را به سیگنال آنالوگ تبدیل میکنند.
پس به طور کلی وظیفه مودم با وظیفه AP متفاوت است. همچنین آنها در گستره جغرافیایی بزرگتری استفاده میشوند. در حالی که از مودم ها عمدتا در خانهها و شرکتهای کوچک بهره میگیرند. لازم به ذکر است که امروزه در اغلب مودم ها، AP نیز وجود دارد که به آنها اکسس پوینت-مودم میگویند.
فرق اکسس پوینت و روتر
از طرفی اکسس پوینت وایرلس با روتر هم متفاوت است. فرق اکسس پوینت و روتر در کارایی آنهاست. کار روتر ، شناسایی صحیح مقصد بستههای اطلاعاتی در شبکه است. یعنی همانند یک پستچی مقصد بستههای اطلاعاتی را شناسایی کرده و آنها را به دستگاه مدنظر متصل میکند. کاری که با وظیفه AP تفاوت بسیار زیادی دارد. حتما مقاله روتر یا مسیریاب را برای درک بهتر تفاوت بین این دو مطالعه کنید.
کاربرد اکسس پوینت
فرض کنید شرکت بزرگی دارید که نیاز است همه کارمندان به اینترنت دسترسی پایدار داشته باشند. یک راه این است که روتر را در هر بخش شرکت قرار دهید. واضح است که چنین کاری مقرونبهصرفه نیست. اما اگر از این دستگاه در نزدیکی هر بخش داشته باشید میتوانید همه دستگاهها را به وایفای وصل کنید.
امروزه در اغلب مودم ها، AP وجود دارد. پس شما همین الان هم در حال استفاده از آن هستید! اما به طور کلی از این دستگاه ها برای مقاصدی دیگر مثل سرویس کیفیت خدمات QoS (تکنولوژی مدیریت ترافیک شبکه برای کاهش زمان تأخیر و … ) نیز استفاده میشود. کار دیگر آنها، تقویت سیگنالهای رادیویی است. از این رو در شبکه های کامپیوتری، اتصالات بلوتوثی، دکلهای مخابراتی و … کاربرد دارند.
به احتمال زیاد با اکسس پوینت ایرانسل یا اکسس پوینت همراه اول کار کرده باشید. زمانی که میخواهیم تنظیمات اینترنت را برای این دو اپراتور انجام دهیم نیاز است به بخش access point names مراجعه کرده و APN جدید خود را وارد کنید. اکسس پوینت با قابلیت vpn هم سبب میشود تا همه دستگاههای مرتبط به شبکه هم از این سرویس استفاده کنند.
انواع اکسس پوینت
انواع مختلفی از APها در بازار وجود دارد که هر کدام بنا بر ماهیت، مشخصات و کاربردی که دارند به مدلهای مختلفی تقسیمبندی میشوند:
اکسس پوینت مستقل
از این AP ها معمولا در شبکه های کوچک که روتر دارند استفاده میشود. اغلب AP های بازار “مستقل” به شمار میروند.
اکسس پوینت تک فرکانس و دو فرکانس
اکسس پوینت تک فرکانس یا وای فای نوعی از AP است که صرفا از فرکانس 2.4G پشتیبانی میکند. اما AP دو فرکانسی علاوه بر فرکانس 2.4G از فرکانس 5G هم پشتیبانی میکند. لازم به ذکر است که اکسس پوینت با فرکانس 2.4G اگر چه برای مناطق بزرگ و وسیع مناسب است و از موانع نیز بهخوبی عبور میکند، ولی به علت متداول بودن استفاده از آنها شاهد تداخل زیادی هستیم. اکسس پوینت با فرکانس 5G سرعت انتقال بالاتر و تداخل کمتری دارد. هر چند که برای محیطهای محدودتر مناسب است.
اکسس پوینت تجاری
این AP عمدتا برای شرکتها و سازمانهای بزرگ مورد استفاده قرار میگیرد. امنیت آن بالاست و امکانات بسیار زیادی به کاربر ارائه میدهد.
اکسس پوینت outdoor و Indoor (داخلی و خارجی)
همانطور که از نام آنها پیداست، اکسس پوینت های خارجی مناسب محیطهای باز هستند. از این رو در شرایط آبوهوایی بد هم مقاوماند و طول عمر آنها نیز بهمراتب بیشتر است. اغلب AP های بازار را نیز میتوان در زمره اکسس پوینت های داخلی دانست. چون برای مصارف کوچک مناسب هستند.
نقاط دسترسی سقفی و دیواری
اکسس پوینت های سقفی و دیواری که زیرمجموعه تجهیزات indoor هستند، داخل دیوار یا زیر سقف نصب میشوند. معمولا AP دیواری فرکانس بالاتری دارد.
مزایای اکسس پوینت ها
به هر میزان که تعداد این دستگاه ها بیشتر شود، تعداد دستگاههای متصل به شبکه نیز افزایش پیدا میکند. به طور متوسط هر AP قادر است 60 دستگاه را به شبکه متصل کند. نسل جدید آن ها میتواند 255 دستگاه را نیز به هم متصل کنند. منطقه پوشش دهی آنها نیز عموما در حدود 100 تا 300 متر است. افزایش سرعت نیز از دیگر مزایای AP است.
از آنجایی که میتوانید در اغلب APها از کابلهای POE (ترکیبی از کابل برق و کابل اینترنت) استفاده کنید، در نتیجه به طرز قابلملاحظهای به کاهش هزینهها منجر میشود. همچنین نیاز به کابلکشی هم تا حد زیادی کاهش مییابد.
میتوانید بهگونهایAPها در شبکه پیکربندی کنید که اگر کاربری به صورت مهمان وارد شبکه شد، تداخلی در امنیت شبکه به وجود نخواهد آمد. پروتکلهایی مانند WPA2 از دسترسی و نفوذ غیرمجاز کاربران مهمان به شبکه جلوگیری میکنند. پس به طور غیرمستقیم با استفاده از AP امنیت شبکه ارتقا مییابد.
پیشنهاد: برای محیطهای بزرگ، از سیستمهای Mesh Wi-Fi یا اکسس پوینتهای سازمانی استفاده کنید تا بهترین عملکرد را تجربه نمایید.
معایب اکسس پوینت
اما اگر اکسس پوینت بهخوبی و با توجه به تمهیدات امنیتی پیکربندی نشده باشد، امکان نفوذ در آن بسیار بالاست. از طرفی AP نیاز به مدیریت دارد و باید همواره تنظیمات آن مورد بررسی قرار بگیرد. به همین دلیل مهندسین شبکه به طور مداوم به بررسی و مانیتورینگ AP میپردازند.
چرا بدون اکسس پوینت وایفای، شبکه شما ناقص است؟
به طور خلاصه به پنج دلیل استفاده از AP لازم و ضروری است:
۱. پوشش محدود مودمهای معمولی
مودمهای خانگی یا اداری معمولاً قدرت آنتندهی محدودی دارند و نمیتوانند تمام نقاط یک ساختمان بزرگ، دفتر کار یا فضای باز را پوشش دهند. APها با تقویت سیگنال وایفای، مناطق کور (Dead Zones) را از بین میبرند و اتصال پایدارتری در تمام نقاط ایجاد میکنند.
۲. افزایش تعداد کاربران بدون افت سرعت
مودمهای معمولی برای تعداد محدودی از کاربران طراحی شدهاند. در محیطهای شلوغ مانند شرکتها، هتلها یا مراکز آموزشی، APها با توزیع بهینه ترافیک، از افت سرعت و قطعیهای مکرر جلوگیری میکنند.
۳. پشتیبانی از استانداردهای پیشرفته وایفای
APهای حرفهای از فناوریهای جدید مانند Wi-Fi 6 و 6E پشتیبانی میکنند که سرعت بالاتر، تأخیر کمتر و امنیت بهبودیافتهای ارائه میدهند. در حالی که بسیاری از مودمهای قدیمی هنوز از استانداردهای منسوخ شده استفاده میکنند.
۴. مدیریت حرفهای شبکه
با استفاده از APهای تحت کنترل (مانند مدلهای Ubiquiti, Cisco یا Aruba)، میتوانید شبکه خود را بهصورت متمرکز مدیریت کنید. قابلیتهایی مانند:
– تقسیم پهنای باند بین کاربران
– ایجاد شبکههای جداگانه برای مهمانان و کارمندان
– مانیتورینگ ترافیک و تشخیص دستگاههای متصل
۵. امنیت بالاتر
Access Pointهای حرفهای از پروتکلهای امنیتی پیشرفته مانند WPA3، فیلتر MAC Address و VLAN پشتیبانی میکنند که احتمال نفوذ هکرها را کاهش میدهد.
خرید اکسس پوینت
در هنگام خرید اکسس پوینت یکی از مهمترین نکاتی که باید به آن توجه داشته باشید منطقه و محیط است. اگر احیانا مشکلی وجود دارد (مثل موانع محیطی) حتما شناسایی شود. تعداد و نوع دستگاههایی که باید به شبکه وصل شوند نیز پارامتر مهمی است. مثلا برخی از دستگاهها نمیتوانند با استاندارهای بی سیم جدید سازگاری داشته باشند. از این رو دستگاهی را انتخاب کنید که متناسب با سایر دستگاههای شبکه شما باشد.
روتر بهتر است یا اکسس پوینت؟
شاید بپرسید روتر بهتر است یا اکسس پوینت؟ جواب این سؤال بستگی به نیاز شما دارد. روتر در شرکتها و ساختمانهای کوچک مناسبتر است. اما در سازمانها و ساختمانهای بزرگ APها کارایی بهتری دارند.
بهترین اکسس پوینت
اگر اکسس پوینت کیفیت بالایی داشته باشد میتواند برد بیشتری هم پوشش دهد. اکسس پوینت با برد 2 کیلومتر همه امکانات لازم را در گستره وسیعی به شما میدهد. این APها عمدتا از فرکانس 2.4G استفاده میکنند و سرعتی حدود 300 مگابیت بر ثانیه را فراهم میآورند. اکسس پوینت با برد 2 کیلومتر معمولا از تکنولوژی MIMO (چند ورودی- چند خروجی) بهره میبرد. به طور کلی اکسس پوینت با برد 2 کیلومتر ( یا اکسس پوینت با برد بالا ) در ویژگیهایی مانند پهنای باند، قدرت سیگنال، توان خروجی و برد با دیگر APها تفاوت چشمگیری دارند.
در مورد برندهای AP هم میتوان گفت اکسس پوینت تی پی لینک tp-link از جمله پراستفادهترین ها برای کاربران ایرانی است. همچنین اکسس پوینت میکروتیک یکی از محصولات باکیفیت شرکت میکروتیک است. اکسس پوینت سیسکو نیز جزو بهترین تجهیزات شبکه است که در اغلب شرکتها و سازمانهای بزرگ جهان مورد استفاده قرار میگیرد.
در نظر داشته باشید اغلب APهای بازار که برای مصارف ساده مورد استفاده قرار میگیرند، اکسس پوینت با برد 100 متر به شمار میروند. خرید اکسس پوینت outdoor نیز امروزه بیشتر مورد توجه قرار میگیرد.
در محتوای وب فارسی سایتهایی به فروش اکسس پوینت دست دوم هم میپردازند. فروش اکسس پوینت شبکه به صورت دست دوم اگر چه بد نیست، اما مهم توجه به ویژگیها و مشخصات فنی آنها است. در ادامه به مشخصات فنی مهم برای خرید اکسس پوینت میپردازیم.
مشخصات فنی اکسس پوینت
مهمترین مشخصاتی که برای یک اکسس پوینت باید مدنظر داشت عبارتاند از :
- باند فرکانسی ( یعنی تک فرکانس یا دو فرکانس بودن)
- استانداردی که AP از آن استفاده میکند (که تکنولوژی ارتباطی را مشخص میکند)
- قدرت انتقال سیگنال بی سیم (که بر اساس دیس بل است)
- میزان مصرف انرژی
- امکانات مدیریتی یا پیکربندی
- پشتیبانی از الگوریتمهای امنیتی
- محدوده پهنای باند (که برحسب مگابیت یا گیگابیت بر ثانیه است)
- حداکثر فاصله پوشش دهی
روش تنظیم اکسس پوینت
یکی از موضوعات مهم در مورد Access Pointها چگونگی پیکربندی آنها در شبکه است. فرض کنیم شما وارد صفحه اصلی برای کانفیگ AP شدهاید. یعنی آن را به کامپیوتر متصل کردهاید و در مرورگر خود آیپی آدرس را وارد کردهاید تا امکان کانفیگ از طریق صفحه وب میسر شود. در صفحه اصلی و از قسمت پنل کاربری، روی Quick Setup بزنید تا صفحه تغییر رمز اصلی نمایش داده شود. توصیه میکنیم حتما رمز را تغییر دهید. سپس وارد بخش سرویسدهی میشویم. چهار گزینه به شما نمایش داده میشود:
Access Point : برای اتصال بی سیم دستگاهها به یکدیگر مورد استفاده قرار میگیرد.
Range Extender : استفاده از AP برای افزایش برد تجهیزات بی سیم
Client : اتصال یک دستگاه به AP با استفاده از سیم
Multi-SSID : برای ایجاد چندین شبکه مورد استفاده قرار میگیرد.
ما گزینه اول یعنی Access Point را انتخاب میکنیم. در مرحله بعد برای شبکه یک اسم مناسب انتخاب کرده و وارد بخش network setting میشویم. در این بخش Static IP را انتخاب کنید تا بتوانید از سرویس DHCP هم استفاده کنید. این سرویس (یا به تعبیر درستتر پروتکل) به صورت خودکار به هر دستگاه موجود در شبکه یک IP منحصربهفرد اختصاص میدهد. سپس IP Address را وارد کرده و DHCP Server را نیز فعال کنید. AP شما فعال شد و آماده کار است.
اکسس پوینت در گوشی
شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که گوشی جدیدی که خریدهاید به اینترنت متصل نمیشود. در چنین زمانی گوشی شما شبکه های اپراتورهای مختلف را نمیشناسد. راهکار ساده برای حل این مشکل تنظیم اکسس پوینت APN گوشی است.
در همه گوشیها با مراجعه به بخش Network &Internet میتوانید به بخش AP دسترسی داشته باشید. قاعدتا باید نام APN (به طور مثال mtnirancell یا shatelmobile) و … را در کادر مربوطه وارد کنید تا سیمکارت شما توسط شبکه شناسایی شده و اتصال اینترنت برقرار گردد. اکسس پوینت برای اندروید و اکسس پوینت در اپل هم تقریبا از همین روش فعالسازی میشوند.
بخش پایانی
در این مقاله به طور کامل به بررسی و تحلیل AP و ویژگیهای آن پرداختیم تا راهنمای کاملی برای خرید آن در اختیار داشته باشید. به طور کلی برای مقاصد تجاری و محیطهای بزرگ عمدتا نیاز به اکسس پوینت با برد بالا دارید. در این مواقع باید به چند نکته مهم توجه داشته باشید. یک مورد توجه به آبوهوای منطقه است. عواملی مانند باران یا گردوغبار زیاد ممکن است روی کارایی دستگاه تأثیر منفی بگذارد. مورد دیگر مصرف انرژی این دستگاههاست. مصرف آنها برای بردهای بالا زیاد است و نیاز به منبع تغذیه قوی دارد. در نهایت به تداخل امواج نیز توجه داشته باشید. در حال حاضر در محیطهای مختلف امواج رادیویی با فرکانسهای گوناگون وجود دارند. از این رو در هنگام خرید دستگاه تمهیدات لازم برای عدم تداخل فرکانسی را بیندیشید.
سؤالات متداول
- کدام Access Point بهتر است؟ جواب این سؤال بستگی به معیارهای مهم برای مهندسین شبکه دارد. پارامترهایی مانند سرعت، تک فرکانسه یا دو فرکانسه بودن، تعداد پورتها و قدرت آنتن دهی در هنگام خرید اکسس پوینت بسیار مهم هستند.
- اکسس پوینت بهتر است یا مودم؟ برای محیطهای بزرگ استفاده از AP بهتر است. اما در محیطهای کوچک مودم ها کاربرد بهتری دارند. هر چند در خود مودم ها، AP هم وجود دارد.